مروری بر فرمایشات سیاسی مقام معظم رهبری درباره ماه مبارک رمضان

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، مقام معظم رهبری، مرجع دینی و رهبری معنوی و سیاسی آزادیخواهان، مسلمانان را در ماه مبارک رمضان به تلاش برای اعتلای روح و تقرب به خداوند دعوت می‌کنند ومی فرمایند «بدون شک آن تحول اساسی و مطلوب، هم در ارواح و دل‌ها و هویت اصلی انسانی ما و هم به تبع آن، در محیط زندگی و کار و تلاش و مبارزه‌ی ما، پدید خواهد آمد و به مقاصد اسلام نزدیک خواهیم شد.» ۰۷/ ۰۲/ ۱۳۶۹

در این مجال قصد داریم فرمایشات سیاسی مقام معظم رهبری درباره ماه مبارک رمضان را مرور کنیم:

*تاثیر ماه مبارک رمضان بر جامعه اسلامی

رهبرمعظم انقلاب، امت اسلامی را دعوت می‌کند که خود را مخاطب توصیه‌های کتاب و سنت بدانند و این روش را نجات بخش دنیای اسلامی می‌دانند " روزه و این ماه، یک عمل جمعی است. همه‌ی افراد جامعه‌ی اسلامی، امت اسلامی، وقتی که میخواهیم این نصایح را، این توصیه‌های مهم کتاب و سنت را عمل کنیم، اگر همه خود را مخاطب آن بدانیم، ببینید در دنیای اسلام چه اتفاقی می‌افتد؛ در دایره‌ی محدودتر در کشور چه اتفاقی می‌افتد".۲۷/ ۰۵/ ۱۳۸۹

*توصیه رمضانی به دولتمردان

از آنجا که مردم در جوامع مختلف از کارگزاران و دولتمردان در عرصه‌های مادی و معنوی الگو می‌گیرند مقام معظم رهبری مردم و بطور ویژه مسئولان را خودسازی دعوت می‌کند. "بزرگترین درس ماه رمضان، خودسازی است و اوّلین و مهم‌ترین قدمِ خودسازی هم این است که انسان به خود و به اخلاق و رفتار خود با نظر انتقادی نگاه کند.۲۴ /۰۴/ ۱۳۸۹

*روزه پلکانی بسوی تقوا

داشتن تقوا بعنوان مهمترین عامل حرکت فردی و اجتماعی از توصیه‌های همیشگی رهبر معظم انقلاب به مردم بویژه مسئولین است ایشان روزه را زمینه ساز تقوا می‌دانند " این روزه، پلکانی به سمت تقوا و وسیله‌یی برای تأمین آن در وجود و دل و جان شماست. تقوا این است که انسان در همه‌ی اعمال و رفتار خود مراقب باشد که آیا این کار مطابق رضای خدا و امر الهی است، یا نه. این حالت مراقبت و پرهیز و برحذر بودن دایمی، اسمش تقواست. "۱۰/ ۰۱/ ۱۳۶۹

*گسترش عدالت و فرو نشاندن آتش‌افروزی

تقوا منحصر به رعایت ظاهری مسائل شرعی نیست بلکه ابعاد دیگری هم دارد که از جمله آنها " در گستردن عدالت، در فرو بردن خشم، در فرو نشاندن آتش؛ آتش‌هایی که بین افراد جامعه برمی‌افروزند. اینها تقواست. اینها همه، مسائل امروز ماست. گستردن عدالت، عدالت قضائی، عدالت اقتصادی، عدالت در گزینشها، عدالت در تقسیم منابع و فرصت‌های کشور بین گروه‌ها، عدالت جغرافیائی، اینها مسائل خیلی مهمی است؛ اینها همه نیاز‌های ماست. گستردن عدالت، بالاترین رقم‌های تقواست؛ این از یک نماز خوب، از یک روزه‌ی روز گرم تابستان بالاتر است".۲۷/ ۰۵/ ۱۳۸۹

*هوشیاری در مقابل دشمن براثرتقوا

رهبر معظم انقلاب تقوای ناشی از روزه داری را سبب وهوشیاری و بصیرت افزایی می‌دانند و می‌فرمایند" نقطه‌ی مقابل تقوا، غفلت و بی توجهی و حرکت بدون بصیرت است.

خدا، ناهوشیاری مؤمن را در امور زندگی نمی‌پسندد. مؤمن باید در همه‌ی امور زندگی، چشم باز و دل بیدار داشته باشد. این چشم باز و دل بیدار و هوشیار در همه‌ی امور زندگی، برای انسان مؤمن این اثر و فایده را دارد که متوجه باشد، کاری که میکند، برخلاف خواست خدا و طریقه و ممشای دین نباشد. وقتی این مراقبت در انسان به وجود آمد که گفتار و عمل و سکوت و قیام و قعود و هر اقدام و تصرف او، برطبق خط مشییی است که خدای متعال معین کرده، اسم این حالت هوشیاری و توجه و تنبه در انسان تقواست، که در فارسی به پرهیزگاری ترجمه شده، و مقصود از پرهیزگاری این است که حالت پرهیز و برحذر بودن، همیشه در انسان زنده باشد. فایده‌ی روزه این است.۱۰/ ۰۱/ ۱۳۶۹

*روزه وتغییر رفتار

اهمیت روزه آن زمان مشخص‌تر می‌شود که روزه براخلاق و رفتار‌های عمومی و اجتماعی ما تاثیربگذارد. " این سلوک رمضانی و حال رقّت و توجّه و حضوری که در ماه رمضان به روزه‌گیر و میهمان خداوند دست میدهد، بایستی در رفتار‌های شخصی ما اثر کند، تأثیر داشته باشد؛ هم در رفتار‌های عمومی و اجتماعیِ ما بایستی اثر بگذارد، هم در رفتار علمی ما، رفتار دانشگاهی ما، رفتار حکومتی ما، رفتار سیاسی ما بایستی تأثیر بگذارد، و تقوا و معنویّت اثر خودش را در همه‌ی این عرصه‌های مهم نشان بدهد. "۲۱/ ۰۲/ ۱۴۰۰

*اهمیت خودسازی مسئولان در رمضان

مقام معظم رهبری بعنوان یکی از مسئولان نظام اسلامی ماه رمضان و روزه را فرصت مناسبی برای خودسازی می‌داند "خودسازی خیلی مهم است. فرصت ماه رمضان فرصت خوبی است. فرصت خوبی است برای دعا، مناجات، اُنس با قرآن؛ و رها نکردن کار ارتباط معنوی با تمام شدن ماه رمضان؛ یعنی این جور نباشد که ماه رمضان حالا، چون روزه هستید و مثلاً شرایط دعا و مناجات و حال و حضور آماده است، کار‌هایی انجام بگیرد، ماه رمضان که تمام شد بکلّی رها بشود؛ نه، اُنس با قرآن، ارتباط با قرآن، نماز با حضور، نماز در اوّل وقت، توجّه به ادعیه... مواردی است که به نظر من برای خودسازی لازم است. این کمک میکند به شما که از لغزشگاه‌ها راحت عبور کنید، بسلامت عبور کنید. لغزشگاه‌هایی وجود دارد؛ ترس، یک لغزشگاه است، تردید، یک لغزشگاه است، احساس ضعف، یک لغزشگاه است، انگیزه‌های ناسالم، یک لغزشگاه است؛ لغزشگاه‌های زیادی سر راه ما وجود دارد، بخصوص برای فعّالان مسائل اجتماعی؛ لذا اینها بیشتر به خودسازی احتیاج دارند و نیاز دارند که بُنیه‌ی روحی و معنوی خودشان را قوی کنند.۲۸/ ۰۲/ ۱۳۹۹

*طلب نیّت صادقه برای خدمت

رهبرمعظم انقلاب اسلامی یکی از دعا‌های ماه رمضان را درخواست نیت صادق از خداوند متعال برای موفقیت درکار‌ها می‌دانند و دردیدار با مسئولان نظام جمهوری اسلامی برآن تاکید می‌کند " یکی از درخواست‌های ما در این ماه [رمضان]که در دعا‌های مأثور منعکس است، نیّت صادقه است؛ در دعای روز‌های ماه مبارک رمضان [آمده]: وَ القُوَّةَ وَ النَّشاطَ وَ الاِنابَةَ وَ التَّوبَةَ ... وَ النِّیَّةَ الصّادِقَة. (۱) این نیّت صادقه خیلی مهم است. صادقانه قرار بگذاریم با خودمان، با خدای خودمان که در راه درست، راهی که اعتقاد داریم راه صحیح است، قاطعانه، بدون احساس خستگی حرکت کنیم؛ نیّت صادقه این است. اگر ان‌شاءالله شما در این ماه نورانی این نیّت صادقه را در خودتان ایجاد کنید و تقویت کنید، این یک کمکی خواهد بود، یک توانی خواهد بود برای ادامه‌ی راه در طول دوران مسئولیّتتان و این نیّت صادقه شما را کمک خواهد کرد که حرکت کنید و پیش بروید.۲۳/ ۰۱/ ۱۴۰۱

*تقوا وطلب عزت از خداوند

ایشان دعاوتوکل را یکی دیگر ازدستاورد‌های روزه می‌دانند و می‌فرمایند "بدون کمک خدا، هیچ عزت و هیچ سعادتی نصیب هیچ فرد و ملتی نخواهد شد؛ و کمک الهی هم یک زمینه‌ها و یک موجباتی دارد؛ کما اینکه در دعا عرض می‌کنیم: «اللّهم انّی اسئلک موجبات رحمتک». از جمله‌ی مهمترین این موجبات رحمت الهی، همین است که مسئولان کشور و مدیران بخش‌های مختلف، پیش خدای متعال و مردم احساس تعهد کنند. این احساس هر چه بیشتر بشود و به دنبال خود تلاش و تحرک بهتر و قویتری به وجود آورد، یقیناً رحمت الهی بیشتر شامل حال ما خواهد شد. باید حرکت کنیم و این حرکت را با نیت الهی و با نیت قربت همراه کنیم و بدانیم که در آن صورت، دستگیری خدا و تفضلات الهی حتمی است. حالا ماه رمضان، فرصت مناسبی است؛ چون «لعلّکم تتّقون»؛ اصلاً خدای متعال روزه را با این هدف مقرر فرموده است؛ لااقل یکی از اهداف واجب شدن روزه در این ماه - که شاخصه‌ی مهم این ماه است - همین تحصیل تقواست.۱۸/ ۰۷/ ۱۳۸۵

*یقین و شکست ناپذیری ثمره روزه

روزه سرچشمه‌های حکمت را در دل می‌جوشاند. وقتی که حکمت بر دل حاکم شد، آن معرفت نورانی و روشن به‌وجود می‌آید. معرفت که به‌وجود آمد، همان یقینی به‌وجود می‌آید که حضرت ابراهیم از خدای متعال آن را می‌خواست و در دعا‌های این ماه مرتّب درخواست شده است. وقتی کسی دارای یقین بود، همه‌ی دشواری‌های زندگی بر او آسان می‌شود و انسان شکست‌ناپذیر از حوادث می‌گردد. اینها ناشی از روزه است.۲۶/ ۰۹/ ۱۳۷۸

*روزقدس و ندای جهانی مسلمانان

در خصوص اهمیت این روز و حضور مسلمانان برای اعتراض به جنایات رژیم صهیونیستی و آمریکا در روز می‌فرمایند: روز قدس، روزِ آزمایش بزرگ ملت‌های مسلمان است؛ روز قدس، آن روزی است که ملت‌های مسلمان بیواسطه‌ی مقامات رسمی حرف‌شان را در دنیا مطرح میکنند.۲۹/ ۰۷/ ۱۳۸۴

*رمضان فرصتی برای تحوّل

مقام معظم رهبری بعنوان رهبری معنوی مسلمانان را به تلاش برای اعتلای روح و تقرب به خداوند دعوت می‌کنند و می‌فرمایند:انسان در ماه رمضان می‌تواند «فرصتی پیدا کند که در آن بتواند روح را به سمت عروج و اعتلا سوق دهد و به خدا تقرب جوید.» ۱۳۶۹/۱/۱۸ و با ارتباط با خداوند «بدون شک آن تحول اساسی و مطلوب، هم در ارواح و دل‌ها و هویت اصلی انسانی ما و هم به تبع آن، در محیط زندگی و کار و تلاش و مبارزه‌ی ما، پدید خواهد آمد و به مقاصد اسلام نزدیک خواهیم شد.» ۱۳۶۹/۲/۷، چون اسلام، پیشرفت در هدف‌های مادی و معنوی و حل مشکلات جوامع اسلامی را منوط به تحولی عمیق در درون انسان‌ها و جوامع اسلامی می‌داند «تا آن تحوّل در درون یک جامعه و در جوامع اسلامی به‌طور خاص ایجاد نشود و تا وقتیکه دل‌ها با خدا آشنا نگردد و راه خدا به‌عنوان برترین راه و صراط مستقیم مورد توجّه و تبعیّت قرار نگیرد، مشکلات جوامع اسلامی حل نخواهد شد.» ۰۴/ ۰۱/ ۱۳۷۲

از طرفی تقویت اراده از خصوصیّات ماه مبارک رمضان است: «اراده یک ابزاری است که خدای متعال در وجود آحاد انسان‌ها قرار داده است برای حرکت، برای پیشرفت» و «با این تقویت اراده است که میتوان گره‌ها را باز کرد و مشکلات بزرگ کشور را برطرف کرد.» ۰۲/۰۲/۱۴۰۲. زیرا " مسئله‌ی جمهوری اسلامی، مسئله‌ی بازتولید معارف والای اسلامی است، تا مسلمان‌ها احساس هویت کنند، احساس شخصیت اسلامی کنند، با تعالیم اسلام که نجاتبخش بشریت است، آشنا شوند؛ بدانند این معنایش چیست که خداوند متعال میفرماید: پیغمبر را فرستادیم «و یضع عنهم اصرهم و الأغلال الّتی کانت علیهم»؛ این غل‌ها و زنجیرهائی که در محیط شرک‌آلود به پای انسان‌ها بسته است و اسلام میخواهد اینها را بگشاید، چیست؟ امت اسلامی بر اثر غفلت، مدت‌های طولانی این حقایق را از یاد برده بود. امت اسلامی میتواند آزاد باشد، پیشرفته باشد، عالم باشد، عزیز باشد، مقتدر باشد؛ اینها به برکت تعالیم اسلامی به‌دست‌آمدنی است. (۳/ ۰۸/ ۱۳۸۹)

«کلام آخر»

انقلاب اسلامی ایران در سه دهه گذشته رخداد‌های مهمی را پشت سر گذاشته و از برهه‌های حساس و سرنوشت‌ساز با سربلندی عبورکرده است. بی‌تردید یکی از عوامل مهم و تعیین‌کننده در این مسیر، نقش رهبری در هدایت امور بوده است بنابراین بهره گیری از سخنان ایشان توسط اقشار جامعه بویژه مسئولین تاثیر زیادی در پیشبرد کشور و دستیابی به اهداف انقلاب اسلامی ایران خواهد داشت.

نویسنده و پژوهشگر : طیبه السادات حسینی