مجال مال کنون

به گزارش خبرگزاری صداوسیمای مرکز خوزستان، این روزها ، پهنۀ دشت و دامنۀ سرسبز زاگرس ، انگارچیزی کم دارد. چیزی مثل نوای گوش نواز نی لبک چوپان یا همهمۀ گلۀ در حال کوچ. دیگر نه زمزمۀ روحبخش نغمه های محلی به گوش میرسد و نه صدای جرس رمه هایی که ازهزاران سال پیش ، در چنین روزهایی آهنگ کوچ می کردند و پاییز بعد همراه فوج فوج پرستوی مهاجر، باز می گشتند .

محمد حسین ، نگران از اوضاع پیش آمده ، به دست مایۀ اصلی امرار معاش خود و دیگر عشایر اشاره میکند و میگوید : شغل اصلی وشیوۀ  کسب و کار  آبا و اجدادی ما ، دامپروری ست و اگر جز این باشد ، ادامۀ حیات شغلی برایمان غیر ممکن است . حالا هوا هر روز گرمتر میشود و دامهای ما تحمل چنین شرایطی را ندارند . ضمن اینکه فراورده های دامی ، بدون  رعایت زنجیره سرد ، قابلیت رسیدن به دست مصرف کننده را نخواهند داشت .

وزارت جهاد کشاورزی ، برای پیشگیری از شیوع ویروس کرونا در جامعه عشایری ، و همچنین جلوگیری از انتقال این ویروس از طریق عشایر ، زمان کوچ بهارۀ آنها  را به تاخیر انداخته است . اتفاقی که حالا به نام چالش از آن یاد میشود . کوئید 19 ، نه تنها زندگی شهری و روستایی ، که کوچ نشینی عشایر را هم تحت تاثیر قرار داده و نخستین اثر آن ،  مجال دیر مال کنون یا تاخیر زمان کوچ است .   تاخیری که تاکنون عشایر آن را تجربه نکرده بودند و معتقدند ممکن است از این رهگذر متحمل خسارت های جبران ناپذیری شوند.هر چند این تغییر در سبک زندگی مشکلاتی برای آنها به وجود می آورد ، اما در شرایط خطیر کنونی و لزوم مقابله با  کرونا ویروس ، جامعۀ عشایری هم ناگزیر است به این روند تن دهد . مدیر کل عشایر خوزستان ، از تعویق افتادن کوچ عشایر تا پایان اردیبهشت خبر میدهد و میگوید : هرچند بر اساس تقویم کوچ ، خروج عشایر ازمراتع استان ، نیمه اول فروردین ماه بوده ، اما با توجه به شرایط به وجود آمده و شیوع کرونا ویروس ، کوچ عشایر باید حدود دوماه به تعویق بیفتد .

جامعۀ عشایری خوزستان ، حالا ناگزیر به تغییر سبک زندگی ست . حفظ سلامتی و قطع زنجیرۀ کرونا ، کوچ نشینان را مجبور به عقب انداختن رسم آبا و اجدادی خود کرده و سنتی رسمی که هزاران سال بی کم و کاست انجام میشده ، حالا دستخوش تغییر و تحول شده .

مدیر امور عشایر استان خوزستان ، پیش بینی های هواشناسی ، مبنی بر وقوع باران های سیل آسا دربهار خوزستان را یکی دیگر از دلایل تعویق کوچ عشایر اعلام میکند و میگوید: بر اساس تصمیمات اتخاذ شده ، هماهنگی هایی با سازمان جنگل ها و مراتع کشور و ستاد ملی کرونا صورت گرفته که براساس آن عشایر مستقر در مناطق قشلاقی خوزستان باید تا پایان اردیبهشت ماه در همان مناطق خود ساکن باشند . چراکه امکان کوچ،  باتوجه به شرایط فعلی کرونا ویروس وجود ندارد.

کریمی میگوید : با توجه به شرایط پیش آمده ، زمان استفاده از مراتع در مناطق قشلاقی بیشتر شده تا عشایر بتوانند مدت زمان بیشتری را در مراتع استان بمانند .

هر چند این  تصمیم گیری ها ،بر اساس پیش بینی های هواشناسی و کنترل ویروس کرونا  صورت گرفته ، اما نکته قابل توجه اینجاست که دامهای عشایر به دلیل گرم شدن هوا، نمی توانند  بیش از پانزده روز یا نهایتا یک ماه دیگردر مناطق قشلاقی دوام بیاورند و احتمال تلف شدن وجوددارد .

تکیه همه جانبۀ زندگی و اقتصاد جامعۀ عشایری به دامپروری و فراورده های دامی و نبود امکانات شهری در مناطق عشایری ،  زندگی این قشر زحمتکش جامعه را به لحاظ اقتصادی در تنگنا قرار میدهد.

رعایت نشدن زنجیرۀ سرد برای حفظ چرخۀ فروش فراورده های دامی ، یکی از اصلی ترین مشکلاتی ست که این روزها عشایر به شدت با آن دست به گریبانند .

مدیر کل امور عشایر خوزستان تصریح کرده با توجه به شرایطی که کرونا ویروس برای مردم دنیا به وجود آورده، نمیتوان پیش بینی کرد که در ادامۀ این روند  ، چه شرایطی در انتظار کوچ بهارۀ عشایر است .

کریمی گفته : تاکنون حتی یک مورد ابتلای عشایر به کرونا در خوزستان گزارش نشده و گستردگی ویروس در جامعۀ  شهری و روستایی ، موجب نشده تا ما از عشایر غافل شویم و کار گندزدایی محل استقرار آنها ، مرتبا در حال انجام است .

اما آنچه مسلم است  ، این است که اگر شرایط کوچ عشایر باتمهیدات کامل  و رعایت اصول پیشگیری از ابتلا به کرونا ویروس فراهم نشود ، قطعا شرایط اقتصادی بسیار وخیمی در انتظار آنها خواهد بود .

*سهام خزلی