تشدید تنش بین پدر و پسر

به گزارش سرويس بين الملل خبرگزاري صدا و سيما ؛ روزنامه گاردین، چاپ انگلیس، نوشت شایعات درباره اختلاف میان پادشاه و ولیعهد عربستان سعودی افزایش یافته است.
گاردین دریافته است نشانه های فزاینده ای از یک اختلاف بالقوه بی ثبات کننده میان ملک سلمان پادشاه ، و محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی دیده می شود.
گفته می شود ملک سلمان و محمد بن سلمان بر سر برخی مسائل مهم سیاست عربستان سعودی در هفته های اخیر ، از جمله جنگ در یمن، دچار اختلاف شده اند.
گفته می شود این اختلاف از زمان قتل جمال خاشقجی، روزنامه نگار ناراضی سعودی در ترکیه، افزایش یافته است. سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) طبق گزارش ها اعلام کرده است این قتل به دستور محمد بن سلمان انجام گرفت. با این حال، این تنش ها در اواخر ماه فوریه زمانی شدت یافت که پادشاه 83 ساله از مصر دیدن کرد و به گفته یک منبع مطلع، مشاورانش به او هشدار دادند ممکن است ولیعهد علیه او اقدام بکند.
اطرافیان ملک سلمان چنان از تهدید احتمالی علیه اقتدار او نگران بودند که یک تیم امنیتی جدید، متشکل از بیش از 30 نیروی وفادار دستچین شده از وزارت کشور، برای تعویض با تیم امنیتی همراه پادشاه، به مصر اعزام شد.
این منبع گفت این اقدام یک واکنش سریع و بازتابی از این نگرانی بود که برخی از اعضای تیم امنیتی قبلی ممکن است به ولیعهد وفادار باشند.
به گفته این منبع، مشاوران پادشاه سعودی همچنین پرسنل امنیتی مصری ها را که از او هنگام اقامت در مصر محافظت می کردند، رد کردند.
این منبع همچنین گفت اصطکاک در روابط پدر-پسر زمانی برجسته شد که ولیعهد در میان کسانی که در بازگشت ملک سلمان به عربستان به استقبال او رفتند، حضور نداشت.
یک بیانیه مطبوعاتی رسمی که در آن اسامی میهمانان در فرودگاه ریاض ذکر شده بود ، نشان داد محمد بن سلمان جزو آنها نیست که این به گمانه زنی ها مبنی بر اینکه این کار یک بی اعتنایی معنادار به ولیعهد بوده است، افزود.
ولیعهد ، که در زمان سفر ملک سلمان به مصر طبق آیین مرسوم به عنوان "قائم مقام پادشاه" معرفی شده بود، در زمان غیبت پدر به دو تعویض پرسنلی عمده مبادرت کرد. این شامل انتصاب یک سفیر زن در آمریکا، یعنی ریما بنت بندر بن سلمان، و انتصاب خالد بن سلمان برادر تنی خود به وزارت دفاع بود.
انتصاب دوم قدرت را بیش از پیش در یک شاخه از خاندان حاکم متمرکز کرده است.
این منبع گفت هرچند درباره این تغییرات از مدت ها قبل صحبت به میان آمده بود، اعلان آنها بدون اطلاع پادشاه صورت گرفت، که به ویژه از این خشمگین بود که انتصاب خالد اقدامی زودهنگام برای ارتقا دادن او به سمتی عالی بوده است.
انتصابات دربار تقریبا همیشه به نام پادشاه صورت می گیرد، اما احکام دو انتصاب روز 23 فوریه (چهارم اسفند ماه) از طرف "قائم مقام پادشاه" امضا شده بود. یک کارشناس گفت دهها سال بود که از عنوان قائم مقام پادشاه به این شیوه استفاده نشده بود.
گاردین اطلاع یافته است که پادشاه سعودی و تیم او از تلویزیون از این انتصابات اطلاع یافتند.
ملک سلمان در تلاش بوده است بخشی از صدماتی را که ماجرای قتل جمال خاشقجی در ماه اکتبر بر عربستان سعودی وارد کرد، ترمیم کند.
حامیان پادشاه به او فشار آورده اند در تصمیم گیری ها بیشتر مشارکت داشته باشد، تا جلو قدرت گرفتن هر چه بیشتر ولیعهد را بگیرد.
روزنامه گاردین هفته گذشته از مقامات سعودی خواست درباره این گزارش ها اظهار نظر کنند.
روز دوشنبه، یک سخنگوی سفارت عربستان در واشنگتن گفت :"این مرسوم است که پادشاه عربستان سعودی هنگام سفر به خارج فرمانی صادر کند که با آن اختیارات رتق و فتق امور کشور را به قائم مقام خود ، ولیعهد، واگذار کند. در سفر اخیر ملک سلمان به مصر نیز همین اتفاق افتاد."
وی افزود انتصابات اخیر جزو اختیارات محمد بن سلمان به عنوان قائم مقام پادشاه بود که از طرف پادشاه انجام گرفت. این سخنگو همچنین گفت :"هر تعبیر و تفسیر دیگری که خلاف این باشد، بی اساس است."
این سخنگو به پرسش های مکرر درباره تغییرات در تیم امنیتی پادشاه عربستان در مصر پاسخ نداد. او همچنین درباره رد کردن تیم نیروهای امنیتی مصری نیز ، که گفته شد بازتابی از روابط متزلزل پادشاه با عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور مصر بود، اظهار نظر نکرد.
یک مقام وزارت امور خارجه مصر به درخواست برای اظهار نظر درباره این گزارش پاسخ نداد. یک سخنگوی مرکز ارتباطات بین الملل در عربستان سعودی نیز به این درخواست پاسخ نداد.
گفته می شود به پادشاه عربستان سعودی توصیه شده بود تا زمان بازگشت به کشور درباره این موضوع با مقامات ارشد دیگر یا پسر خود گفتگویی نکند.
محمد بن سلمان ماه گذشته هنگامی که بر بام کعبه، مقدس ترین مکان در اسلام، قدم زد خشم مردم را برانگیخت. یک منبع اگاه گفت این موجب شد برخی مقامات دینی به پادشاه شکایت کنند که این اقدام ناشایست بوده است.
این منبع گفت ولیعهد و پادشاه همچنین بر سر برخی مسائل مهم سیاست خارجی ، از جمله مسئله اسیران جنگ یمن، و واکنش عربستان به تظاهرات در سودان و الجزایر ، اختلاف نظر دارند.
گفته می شود پادشاه با رویکرد تندروانه ولیعهد در سرکوب اعتراضات مخالفت کرده است. هرچند پادشاه عربستان اصلاح طلب محسوب نمی شود، گفته می شود او از پوشش دادن آزادتر خبرهای تظاهرات الجزایر در مطبوعات سعودی حمایت کرده است.
بروس ریدل، مدیر پروژه اطلاعات بروکینگز و از مقامات کهنه کار با سابقه 30 ساله در سیا گفت :"نشانه های ظریف اما مهمی از اینکه در کاخ سلطنتی عربستان مشکلی وجود دارد، دیده می شود."
وی افزود :"انتظار می رود یک ولیعهد سالم در استقبال از پادشاه در بازگشت او از سفر خارجی حضور داشته باشد. این کار نشانه احترام و پیوستگی حکومت است. خاندان سلطنتی از نزدیک معنای این را دنبال خواهد کرد."
یک تحلیلگر دیگر گفت این احتمال هم وجود دارد که از این رویداد برداشت غلطی شده باشد.
نیل کویلیام ، عضو برنامه خاورمیانه و شمال آفریقا در موسسه چاتم هاوس، گفت حتی اگر ولیعهد تصمیم گرفت در زمان غیبت پدرش انتصابات را انجام دهد، این کار مطابق با سیاست مورد توافق برای تغییرات در سفارت عربستان سعودی در واشنگتن بوده است.
کویلیام افزود :"با این حال، این اشاره ای به میل بن سلمان برای اجرای تغییرات و تمایل او برای نشان دادن اقتدار است. ما اختلافات این دو را، به ویژه در مسئله قدس، دیده ایم اما محمد بن سلمان با توجه به اینکه برای حفظ مشروعیت خود به پشتیبانی پادشاه نیاز دارد، بعید است با پدرش از در مخالفت درآید."
وی همچنین گفت هرچند غیبت ولیعهد در فرودگاه بر خلاف تشریفات معمول بود، ممکن است دلایل مختلفی برای این غیبت وجود داشته باشد.
ولیعهد بر سر قتل خاشقجی با محکومیت در سطح بین المللی مواجه شده است. دولت سعودی هرگونه دست داشتن محمد بن سلمان در قتل خاشقجی را رد کرده است اما سیا می گوید این قتل به دستور ولیعهد صورت گرفت.
ارزیابی سیا تاثیر چندانی در موضعگیری دولت دونالد ترامپ نداشت. دولت آمریکا روابط نزدیکی با عربستان سعودی دارد و کوشیده است قتل روزنامه نگار واشنگتن پست را کم اهمیت جلوه دهد.