زنگ ها برای قلب ها به صدا در آمدند

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، مرکز فارس؛ مطب متخصصان قلب در شیراز؛ قطب پزشکی جنوب کشور همیشه شلوغ است باید از قبل نوبت داشته باشی تا بتوانی پزشک را ببینی. این همه شلوغی و ازدحام بیمار مهر تأییدی است بر آمار کارشناسان که می‌گویند فارس از نظر بیماری‌های قلبی و عروقی دارای بیشترین جمعیت ابتلا به این بیماری هاست.

عصر یک روز به یکی از همین مطب‌های شلوغ در خیابان پر ترافیک کریم خان زند محل اصلی مطب پزشکان شیراز می‌روم. صندلی خالی وجود ندارد خیلی‌ها سرپا هستند و به دیوار تکیه زده اند. آقای میان سالی که عکس و نوار قلب در دست دارد، منتظر است منشی صدایش بزند. می‌پرسم نوبت شما شماره چند است؟ کاغذ کوچکی را نشانم می‌دهد نوشته ۵۶. می‌گویم شماره چند رفته داخل؟ می‌گوید شماره ۲۰. از فرصت استفاده کرده و خودم را معرفی می‌کنم. برایم می‌گوید از اقلید آمده. شهرستانی در ۲۷۰ کیلومتر شمال شیراز. از بیماری اش می‌پرسم. توضیح می‌دهد چندین بار احساس فرورفتن سوزن در قلبش داشته، اما توجه نکرده تا اینکه این حالت مداوم برایش رخ می‌دهد و پزشک خانواده او را به متخصص قلب ارجاع می‌دهد. می‌گویم آیا کسی در خانواده سابقه بیماری داشته است. می‌گوید مادرش سابقه سکته قلبی دارد.
تلمبه قلب فارسی‌ها خوب کار نمی‌کند
میزان مرگ و میر فارسی‌ها به دلیل بیماری‌های قبلی عروقی از میانگین کشوری بالاتر است. این را مدیر گروه قلب و عروق دانشگاه علوم پزشکی شیراز می‌گوید. به گفته دکتر کجوری آمار ثبت و احوال فارس نشان می‌دهد عامل ۴۴ درصد از مرگ و میر‌ها در فارس به دلیل بیمار‌های قلبی عروقی است که ۵ درصد از میانگین کشوری بالاتر است.

این فوق تخصص قلب و عروق معتقد است با توجه به اینکه بیماری‌های قلبی عروقی در صدر جدول عوامل مرگ و میر در فارس است باید بیش از پیش زنگ خطر را برای مردم به صدا در آورد. او می‌گوید بیشترین مرگ و میر‌های قلبی در افراد میان سال یعنی بین ۴۰ تا ۵۰ ساله‌ها رخ می‌دهد که جزو افراد فعال جامعه محسوب می‌شوند و نبود این افراد به خانواده و جامعه صدمات جبران ناپذیری وارد می‌کند.

مدیر گروه قلب و عروق دانشگاه علوم پزشکی شیراز بر این باور است که آمار نگران کننده مرگ و میر‌های قلبی در فارس هشداری است برای مردم که منتظر ارایه برنامه‌های دولت برای کاهش و کنترل بیماری‌های قلبی نباشند و هر فرد خود پیشگام شود و به این موضوع حساسیت نشان دهد.
چرا ضربان قلب در فارس کند می‌زند؟
به گفته کارشناسان علایم بیماری‌های قلبی در بسیاری از موارد دیر ظاهر می‌شوند و نداشتن علامت، دلیل بر سلامت قلب نیست. به اعتقاد آن‌ها اولین گام برای داشتن  قلب سالم، شناخت عوامل خطری است که قلب را تهدید می‌کنند.

مرد میانسالی که با او در مطب پزشک قلب و عروق صحبت می‌کردم بیش از حد چاق بود و چندین بار به بیرون از مطب رفت تا سیگار بکشد. به او گفتم پزشک علت بیماری قلبی اش را چه ذکر کرده؟ می‌گوید مصرف دخانیات، چربی بالا و فشار خون علت اصلی اش است بعد ادامه می‌دهد راستش نمی‌توانم سیگار را ترک کنم. از طرفی کارم جوری است که فعالیت بدنی ندارم و همین باعث اضافه وزنم شده البته پزشک گفته اگر این‌ها را کنترل کنم اوضاعم بهتر می‌شود، اما پاکت پر از سیگاری که از جیب پیراهنش بیرون زده مرا به شک می‌اندازد او بتواند به این زودی‌ها به توصیه پزشک قلبش عمل کند.

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز می‌گوید برای بروز بیماریهای قلبی عروقی دو دسته عواملِ قابل اصلاح و غیر قابل اصلاح  می توان در نظر گرفت. به گفته دکتر همتی گذر سن و سابقه خانوادگی و ژنتیکی از عوامل غیر قابل اصلاح  به شمار می روند اما مصرف دخانیات، اضافه وزن، عواملی مانند پرفشاری خون، دیابت، اختلال چربی خون و تغذیه نامناسب به دلیل تغییر سبک زندگی از عوامل قابل اصلاح در ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی محسوب می شوند.
آمار‌ها نشان می‌دهد میزان شیوع فشار خون بین افراد ۱۵ تا ۶۵ سال در فارس۲۲ و نیم درصد است.

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز می‌گوید بر اساس نتایج مطالعه پیمایش ملی سال ۱۳۹۵، میزان شیوع فشارخون بالا در استان فارس نسبت به گزارش همین مطالعه در سال ۱۳۹۰ در استان ۵ و نیم درصد افزایش داشته است و این موضوع خود  می تواند دلیلی بر افزایش بیماریهای قلبی عروقی و سکته های قلبی در فارس باشد.
دکتر ناظم زادگان مدیر گروه بیماری‌های غیر واگیر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شیراز می‌گوید بیش از ۵۰ درصد مبتلایان به فشار خون در استان از بیماری خود اطلاع ندارند و حدود ۵۰ درصد از آن‌هایی که شناسایی شده اند نیز مشکل را جدی نگرفته اند و دارو مصرف نمی‌کنند.
فشار خون یکی از عوامل خطرساز برای ابتلا به سکته‌های قلبی و مغزی است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد رژیم غذایی نامناسب شامل مصرف غذا‌های پرچرب، پرانرژی، پرنمک و مصرف کمِ میوه و سبزی نیز از مهم‌ترین عوامل خطر بیماری‌های قلبی عروقی است.

مردم فارس به ویژه کلان شهر شیراز در مصرف فست فود‌ها پس از تهران گوی سبقت را از دیگر استان‌ها ربوده اند.
پژوهش‌ها درباره تغییر در سبک غذایی مردم نشان می‌دهند، مردم هرچه بیشتر غذا‌های کنسروی، مدت دار، آماده و فست فود بخورند، بیشتر مستعد بیماری‌های مختلف می‌شوند آن هم در استانی مانند فارس که ابتلا به فشار خون و قند خون بسیار بالا است و همان طور که برخی مسئولان دانشگاه علوم پزشکی شیراز اعلام کرده اند تعداد کسانی که در فارس به خاطر بیماری هایی چون چربی و قند خون دچار سکته‌های قلبی و مغزی می‌شوند قابل توجه است.
آستین‌ها برای کاهش مرگ و میر‌ها بالا زده شد
هشدار کارشناسان و متخصصان حوزه قلب فارس نشان می‌دهد در خصوص کاهش و کنترل بیمار‌های قلبی باید آموزش‌های لازم را از سن دبستان آغاز کرد.

مدیر سلامتِ جمعیت، خانواده و مدارس معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شیراز در این باره می‌گوید در حوزه کودکان و نوجوانان ارزیابی سلامت و معاینات قلبی عروقی دانش آموزان در پایه‌های هدف یعنی کلاس‌های اول، چهارم، هفتم و دهم اجرا می‌شود.
به گفته خانم دکتر صفاری در صورتی که مربی بهداشت تشخیص دهد دانش آموز دارای مشکل یا احتمال مشکل است برای ارزیابی بیشتر او را به مراکز درمانی ارجاع می‌دهد.
مدیر سلامتِ جمعیت، خانواده و مدارس معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شیراز تاکید می‌کند علاوه بر خدمات مراقبتی، در طول سال تحصیلی برنامه‌های آموزشی با هدف آشنایی با علایم خطر بیماری‌های قلبی و عروقی و بیماری‌های زمینه‌ای قلب و عروق از جمله دیابت و فشار خون به دانش آموزان، والدین و اولیا مدارس اجرا می‌شود.
کارشناس معاونت تربیت بدنی و سلامت آموزش و پرورش فارس هم می‌گوید برای مراقبت از سلامت دانش آموزان طرح سفیران سلامت در همه مدارس استان برگزار می‌شود. به گفته خَنشا در قالب این طرح در هر کلاس ۳ دانش آموز انتخاب می‌شود و این افراد با کمک مربی بهداشت آموزش‌های سلامت را با زبان کودکانه و ساده به همسالان خود انتقال می‌دهند.

وی به طرح دیگری برای افزایش سلامت دانش آموزان در فارس اشاره می‌کند و می‌گوید طرح پیشگیری از بیماری‌های واگیر و غیرواگیر از جمله بیمار‌های قلبی و عروقی نیز در مدارس استان اجرا می‌شود.
در قالب این طرح دانش آموزان از لحاظ وزن و فشار خون ارزیابی و در صورت داشتن مشکل به مراکز درمانی ارجاع داده می‌شوند و مربیان بهداشت در طول سال تحصیلی آن‌ها را پایش می‌کنند تا بیماری آن‌ها کنترل شود.

نظارت بر بوفه‌های مدارس برای عرضه غذای سالم از دیگر برنامه‌های آموزش پرورش فارس برای ارتقا سلامت دانش اموزان است.
قلب سالم در زندگی سالم
بیماری‌های قلب و عروق و مرگ و میر ناشی از آن‌ها یکی از مهم‌ترین مسائل و مشکلات بهداشت همگانی در جوامع امروزی محسوب می‌شود. در استان فارس نیز اگر چه عامل اصلی مرگ و میر افراد ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی ذکر شده کارشناسان حوزه سلامت و بهداشت استان معتقدند با اولویت دادن به سلامت روح و جسم می‌توان آمار مرگ و میر را کاهش داد.

به تاکید کارشناسان افراد سعی کنند با تغییر در سبک زندگی و دور کردن خود از چالش‌ها و استرس‌های غیر ضرور به زندگی نگاه سلامت محور داشته باشند و با کنترل فشار، چربی و قند خون، پرهیز از مصرف دخانیات، با فعالیت بدنی روزانه و مهمتر از همه اصلاح شیوه زندگی به سلامت خود و جامعه کمک کنند.

*سیده نصرت شجاعی