تنهایی در شبکه‌های اجتماعی

به گزارش سرویس فضای مجازی خبرگزاری صدا و سیما، توسعه و گستره فضای مجازی در جامعه ایرانی مطابق با افزایش سواد رسانه ای کاربران نبوده است و تصور مخاطبان شبکه های اجتماعی در فضای مجازی واقعی نیست.

یک تحقیق انجام گرفته بر روی افراد جوان نشان داد که استفاده مکرر از رسانه‌های اجتماعی می‌تواند با احساس تنهایی و انزوای افراد رابطه مستقیم داشته باشد. همانطور که افراد دارای ترس از دست دادن(FOMO) می‌دانند، تماشای زندگی دیجیتالی دیگر افراد، جایگزینی نامناسب برای تعاملات واقعی در اجتماع است.

Brian Primack مدیر مرکز تحقیقات رسانه، تکنولوژی و سلامت در دانشگاه پیتزبورگ می‌گوید:" انسان‌ها ذاتا موجودات اجتماعی هستند اما زندگی مدرن به جای جمع کردن افراد به دورهم، آنها را از همدیگر دور می‌کند."

او در کنفرانس خبری گفت:" با اینکه در ظاهر شبکه‌های اجتماعی فرصت‌هایی برای پر کردن خلاء‌های اجتماعی به کاربران می‌دهد، اما این مطالعه نشان می‌دهد که رسانه‌های اجتماعی، راه حلی که مردم به آن امید داشتند، نیستند.

افراد پوکیمون را در خارج از یک مرکز خرید در تایلند بازی می‌کنند. آیا این یک ملاقات دوستانه محسوب می‌شود؟

این مطالعه که در ژورنال آمریکایی Preventative Medicine منتشر شد، جدیدترین تلاش محققان جهت یافتن نحوه دقیق تاثیرگذاری رسانه‌های اجتماعی بر سلامت روانی افراد است. در سال 2014، نتایج یک تحقیق نشان داد استفاده از وبسایت‌های اجتماعی ارتباط مستقیمی با پایین آمدن اعتماد به نفس در کودکان و نوجوانان دارد. البته دیگر تحقیقات در این زمینه، عکس این قضییه را ادعا می‌کنند  و شبکه‌های اجتماعی را عامل افزایش اعتماد به نفس می‌دانند.

بزرگترین چالش پیش روی محققان، درک این است که کدام یک از این دو مورد، موجب تنهایی افراد شده: استفاده مداوم از شبکه‌های اجتماعی  یا حس انزوای اجتماعی، افسردگی و اظطراب. آیا شبکه‌های اجتماعی باعث ایجاد حس تنهایی در ما می‌شوند یا فقط حس انزوای درونی ما را تشدید می‌کنند؟

الیزابت میلر یکی از محققان در این مطالعه و از اساتید دانشگاه پیتزبورگ در بخش اطفال در اظهارات خود گفته:" ممکن است نوجوانانی که از ابتدا از نظر اجتماعی احساس تنهایی می‌کردند، به شبکه‌های اجتماعی روی آورده باشند یا شاید استفاده مکرر از رسانه‌های اجتماعی باعث ایجاد حس انزوا نسبت به دنیای واقعی در این افراد شده باشد. شاید هم ترکیبی از هر دو نظریه باعث بروز این احساسات شده باشد."در تحقیقی که در سال 2014 انجام شد، محققین دانشگاه پیتزبورگ از حدود 1800 فرد بالغ بین 19 تا 32 سال برای انجام مطالعات استفاده کردند.

شرکت‌کنندگان در این مطالعه برای تعیین اینکه برای چه مدت و از کدام شبکه اجتماعی استفاده کرده‌اند، به سوالات پرسشنامه‌ پاسخ دادند. 11 پلتفورم محبوب در بین این افراد نیز فیسبوک، یوتیوب، توییتر، گوگل پلاس، اینستاگرام، اسنپ‌چت، Reddit، Tumblr، Pinterest، Vine و LinkedIn بودند.

افرادی که پلتفرم‌های اجتماعی را بیش از 58 بار در هفته چک می‌کردند، سه برابرافرادی که آمار بازدید آنها کمتر از 9 بار در هفته بود، احساس تنهایی و انزوا می‌کردند.

نظریه اول میگوید، وقتی تمام روز چشم‌هایتان را روی گوشی بگذارید، زمان کمتری برای تجربه تعاملات اجتماعی در دنیای واقعی خواهید داشت. دوم اینکه بعضی از جنبه‌های رسانه‌های اجتماعی ممکن است باعث ایجاد حس محرومیت و جدایی در افراد شود. مثلا با دیدن عکس‌های دوستان صمیمی در مهمانی که شما از آن خبر نداشته‌اید ممکن است به این حس دچار شوید.

و سوم اینکه، عده‌ی کمی از کاربران جنبه‌های زشت، کسل‌کننده و پر استرس زندگی خود را در این رسانه‌ها به اشتراک می‌گذارند. دیدن تصاویر افراد در مسافرت و در حال خوردن صبحانه‌های لذیذ ممکن است باعث ایجاد این حس حسادت غلط در افراد شود که همه در حال لذت از زندگیشان هستند به جز من.